Cryptovaluta zoals Bitcoin hebben de volle aandacht van FIOD, politie en justitie. Niet alleen als betaalmiddel op bijvoorbeeld darkweb marktplaatsen, maar ook in de context van witwassen. Soms kunnen bitcoinadressen of een wallet rechtstreeks aan een persoon worden gekoppeld. Daarnaast worden methoden als clusteranalyse (Chainalysis) ingezet om bitcoinstromen aan een verdachte te koppelen.
Wanneer is sprake van witwassen met cryptovaluta?
Witwassen is kort gezegd het verrichten van bepaalde handelingen met criminele winst. Bijvoorbeeld het voorhanden hebben, overdragen of gebruikmaken van winst uit een misdrijf.
Dat vermogen afkomstig is uit een bepaald misdrijf hoeft niet altijd precies te worden bewezen. Als een waardevolle hoeveelheid bitcoins wordt aangetroffen en de houder daarvan geen aannemelijke verklaring voor de herkomst hiervan kan geven, wordt geoordeeld dat de bitcoins wel van misdrijf afkomstig moeten zijn. Welk misdrijf dat dan zou zijn, en door wie het is gepleegd, wordt dan in het midden gelaten. Ook het gebruik van bitcoinmixers of exchanges met hogere provisies dan normaal kunnen gelden als aanwijzing dat de valuta van misdrijf afkomstig is. Daarnaast wordt vaak met software (Chainalysis) in beeld gebracht of bitcoins bijvoorbeeld uit darkwebmarktplaatsen afkomstig zijn, of in hoeverre bepaalde bitcoinadressen in verband kunnen worden gebracht met een verdachte.
Van opzetwitwassen (art. 420bis Sr) kan sprake zijn als iemand wist (of welbewust de kans voor lief nam) dat een bedrag of voorwerp van misdrijf afkomstig was. Bij schuldwitwassen (art. 420quater Sr) hoeft slechts bewezen te worden dat de verdachte redelijkerwijs had moeten vermoeden dat de cryptovaluta uit een misdrijf afkomstig was.
Hoewel bitcoin juridisch geen geld is, kan het wel gelden als een voorwerp dat kan worden witgewassen. De rechthebbende kan worden vervolgd, maar ook andere betrokkenen, zoals de aanbieder van een bitcoin mixing service of een exchange waarvan aanwijzingen bestaan dat daar criminele bedragen worden omgezet.
Welke straffen staan er op witwassen van cryptocurrency zoals Bitcoin?
Op het opzettelijk witwassen van cryptovaluta staat een maximale gevangenisstraf van zes jaar of een geldboete van de vijfde categorie (art. 420bis Sr).
Schuldwitwassen (art. 420quater Sr) kan maximaal een gevangenisstraf van twee jaar opleveren.
Wie een gewoonte maakt van witwassen kan met maximaal acht jaar worden bestraft (art. 420ter Sr).
Straffen is echter maatwerk, en veel hangt af van de omstandigheden van een zaak. Bij de beoordeling van uw zaak kunnen wij een betere inschatting van de te verwachten straf(eis) geven.